Σάββατο 4 Μαΐου 2013

Τσάκας και ουρανός

Ugo de Censi
Πρωτοδημοσιεύτηκε στο ispania.gr

Ο διάσημος Ισπανοπερουβιανός συγγραφέας Μάριο Βάργκας Γιόσα (βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2010), δημοσίευσε πρόσφατα στην δεκαπενθήμερη στήλη του Piedra de Toque [Λυδία Λίθος] στην ισπανική El País ένα ενδιαφέρον άρθρο με τίτλο Chacas y el cielo (Τσάκας και ουρανός). Σ’ αυτό, περιγράφει το θαυμαστό έργο του Ιταλού ιερέα Ούγκο ντε Τσένσι, ο οποίος εδώ και τέσσερις σχεδόν δεκαετίες έχει πετύχει ένα πραγματικό θαύμα σε μια από τις πιο φτωχές και απομονωμένες περιοχές των Άνδεων.

Αναρχικός, οραματιστής και άνθρωπος της δράσης, ο Ιταλός ιερέας Ούγκο ντε Τσένσι έχει φέρει σε πέρας σ’ αυτή την περιοχή, μια από τις πιο φτωχές του Περού, μια πραγματική οικονομική και κοινωνική επανάσταση.

Η Τσάκας είναι πιο κοντά στον ουρανό από οποιοδήποτε άλλον τόπο στον πλανήτη. Για να φτάσεις εκεί πρέπει να σκαρφαλώσεις τις χιονοσκεπείς κορφές της κορδιλιέρας των Άνδεων, να διασχίσεις ιλιγγιώδεις αβύσσους, υψόμετρα που αγγίζουν τα 5.000 μέτρα και μετά να κατέβεις, από απόκρημνες πλαγιές πάνω από τις οποίες πετάνε οι κόνδορες, στο στενό Κοντσούκος, στο διαμέρισμα Ανκάς. Εκεί, ανάμεσα σε χαράδρες, ρυάκια, λίμνες, καλλιεργημένα χωράφια, βοσκοτόπια και ένα περίγραμμα όπου διακρίνονται όλοι οι τόνοι του πράσινου βρίσκεται το χωριό, χιλίων πεντακοσίων κατοίκων και πρωτεύουσα μιας επαρχίας που φιλοξενεί περισσότερες από είκοσι χιλιάδες.
Η εξαιρετική ομορφιά αυτού του τόπου δεν είναι μόνο φυσική, αλλά επίσης κοινωνική και πνευματική, χάρη στον πατέρα Ούγκο ντε Τσένσι, έναν Ιταλό ιερέα που έφτασε στην Τσάκας ως παπάς της ενορίας το 1976. Ψηλός, εύγλωττος, συμπαθής, ρωμαλέος, ευκίνητος παρά τα σχεδόν 90 χρόνια του, διαθέτει μια μεταδοτική ενέργεια και μια θέληση ικανή να κινήσει βουνά. Μέσα στα 37 χρόνια που έχει εδώ έχει μετατρέψει την περιοχή, μια από τις πιο φτωχές του Περού, σε έναν κόσμο ειρήνης και δουλειάς, ανθρώπινης αλληλεγγύης και καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Πέμπτη 2 Μαΐου 2013

Η παγκόσμια αράχνη



Συνέβη στο Σικάγο, το 1886.

Την πρώτη Μαΐου, όταν η απεργία είχε παραλύσει το Σικάγο και άλλες πόλεις, η εφημερίδα Philadelphia Tribune διέγνωσε:
Ναζιστικό προπαγανδιστικό πόστερ (1932)
"Ένα είδος παγκόσμιας αράχνης τσίμπησε τους εργάτες, που τρελάθηκαν."
Οι εργάτες που αγωνίζονταν για το ημερήσιο οχτάωρο εργασίας και για το δικαίωμά τους να συνδικαλίζονται ήταν τρελοί.
Την επόμενη χρονιά, τέσσερις ηγέτες της εργατικής τάξης κατηγορήθηκαν για δολοφονία, και καταδικάστηκαν χωρίς αποδείξεις σε μια παρωδία δίκης.
Ο Γκέοργκ Ένγκελ, ο Άντολφ Φίσερ, ο Άλμπερτ Πάρσονς και ο Όγκαστ Σπις οδηγήθηκαν στην κρεμάλα. Ο πέμπτος καταδικασμένος, ο Λούις Λινγκ, είχε τινάξει τα μυαλά του στο κελί του.
Κάθε Πρωτομαγιά τους θυμάται όλος ο κόσμος.
Με το πέρασμα του χρόνου, οι διεθνείς συνθήκες, το Σύνταγμα και οι νόμοι τους δικαίωσαν.
Όμως οι μεγάλες εταιρίες εξακολουθούν να το αγνοούν. Απαγορεύουν στους εργάτες τους να συνδικαλίζονται, και μετρούν την εργάσιμη ημέρα με εκείνα τα λιωμένα ρολόγια που ζωγράφιζε ο Σαλβαδόρ Νταλί.
 
Εντουάρντο Γκαλεάνο, Καθρέφτες


"Εμμονή της Μνήμης" (πιο γνωστός ως τα "Λιωμένα Ρολόγια"), Σαλβαδόρ Νταλί (1931)



Παρασκευή 26 Απριλίου 2013

Guerníca (26/4/1937)



Παρίσι, άνοιξη του 1937: Ο Πάμπλο Πικάσο ξυπνάει και διαβάζει.

Διαβάζει την εφημερίδα, παίρνοντας το πρωινό του στο εργαστήριό του.

Ο καφές κρυώνει στο φλυτζάνι.

Η γερμανική αεροπορία ισοπέδωσε την πόλη Γκερνίκα. Επί τρεις ώρες τα ναζιστικά αεροπλάνα κατεδίωκαν και χτυπούσαν τον κόσμο που προσπαθούε να ξεφύγει από τη φλεγόμενη πόλη.

Ο στρατηγός Φράνκο διαβεβαιώνει πως η Γκερνίκα κάηκε από τους πυρομανείς Αστουριανούς και Βάσκους, που ανήκαν στην τάξη των κομμουνιστών.

Δύο χρόνια αργότερα, στη Μαδρίτη, ο Βόλφραμ φον Ριχτχόφεν, διοικητής του γερμανικού στρατού στην Ισπανία, συνοδεύει τον Φράνκο στο θεωρείο της νίκης: σκοτώνοντας Ισπανούς, ο Χ’ιτλερ κάνει δοκιμές για τον επόμενο παγκόσμιο πόλεμο.


Πέμπτη 25 Απριλίου 2013

Αλφρέδο Γκεβάρα: Μια μορφή αναντικατάστατη

Την προηγούμενη Παρασκευή (19/4) πέθανε σε ηλικία 87 ετών ο Αλφρέδο Γκεβάρα Βαλντές, εμβληματική προσωπικότητα της κουβανικής κουλτούρας, ιδρυτής του ICAIC και διευθυντής του Φεστιβάλ Νέου Λατινοαμερικού Σινεμά της Αβάνας. Ήταν στενός φίλος του Φιντέλ Κάστρο από τα φοιτητικά τους χρόνια στο πανεπιστήμιο της Αβάνας και μαζί του σε κομβικές ιστορικές στιγμές, όπως το Μπογκοτάσο το 1948. Συμμετείχε στο φοιτητικό κίνημα και συνελήφθη κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μπατίστα.

Σπούδασε φιλοσοφία και σκηνοθεσία θεάτρου και συνεργάστηκε με μεγάλους δημιουργούς, όπως με το Λουίς Μπουνιουέλ στο μεξικάνικο φιλμ Νασαρίν (1958). Μετά το θρίαμβο της επανάστασης, ο Φιντέλ Κάστρο του ανέθεσε να στήσει το νέο κουβανικό σινεμά, καθώς προηγουμένως υπήρχε μεν στο νησί κινηματογραφική βιομηχανία, πλήρως όμως επηρεασμένη και ελεγχόμενη από το Χόλιγουντ. Το Μάρτιο του 1959 ίδρυσε γι’ αυτό το σκοπό το Κουβανικό Ινστιτούτο Κινηματογραφικής Τέχνης και Βιομηχανίας (ICAIC), ένα από τα σημαντικότερα και πιο πρωτοποριακά κέντρα της Έβδομης Τέχνης στη Λατινική Αμερική, με μεγάλη και πολύ αξιόλογη παραγωγή μέχρι σήμερα. Το 1979 ίδρυσε το Διεθνές Φεστιβάλ Νέου Λατινοαμερικανικού Κινηματογράφου της Αβάνας, ένα θεσμό με μεγάλη απήχηση και προβολή διεθνώς, στο οποίο παρέμεινε διευθυντής μέχρι το θάνατό του. Το 1983 διορίστηκε πρέσβης της Κούβας στην UNESCO.

Παρασκευή 19 Απριλίου 2013

Ανέκδοτο βιβλίο του Ζοζέ Σαραμάγκου στην έκθεση βιβλίου της Μπογκοτά

Jose Saramago και Pilar del Río στο Lanzarote
(του
Pedro Villarubia)

Ένα ανέκδοτο βιβλίο του νομπελίστα Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Σαραμάγκου, καθώς και 30 μεταφράσεις στα ισπανικά έργων των "γειτόνων" συγγραφέων της Ιβηρικής θα βγουν στο φως με την ευκαιρία της 26ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου (FILBO) στη πρωτεύουσα της Κολομβίας, Μπογκοτά.

Τα εγκαίνια της σημαντικής αυτής λογοτεχνικής εκδήλωσης - της τρίτης σημαντικότερης στη Λατινική Αμερική μετά τις αντίστοιχες εκθέσεις του Μπουένος Άιρες (Αργεντινή) και της Γκουαδαλαχάρα (Μεξικό) - έκανε ο πρόεδρος της Κολομβίας, Χοσέ Μανουέλ Σάντος. Εκτός του βιβλίου του Σαραμάγκου θα παρουσιαστούν μεταφράσεις γνωστών Πορτογάλων συγγραφέων, από τον Φερνάντο Πεσόα μέχρι τον Βάσκο Γκράσα Μόουρα και άλλους σύγχρονους.

Η χήρα και μεταφράστρια στα ισπανικά του έργου του Ζοζέ Σαραμάγκου (1924 - 2010), Πιλάρ ντελ Ρίο, παρουσίασε στη Λισαβόνα το ανέκδοτο προηγουμένως δοκίμιο του συζύγου της με τον τίτλο "Το άγαλμα και η πέτρα", στο οποίο ο λογοτέχνης στοχάζεται γύρω από το έργο του και το πώς η ζωή στο Λανθαρότε των Καναρίων τον έκανε να αλλάζει τρόπο ζωής.

Η Πορτογαλία είναι φιλοξενούμενη χώρα στο 26ο φεστιβάλ FILBO, και συμμετέχει με 23 συγγραφείς της, 20.000 βιβλία που θα εκτεθούν στο περίπτερο της έκθεσης και άλλα 20.000 που θα δωριστούν μέσω του προγράμματος Libro al Viento ["Βιβλίο στον Άνεμο"].

Ο πρόεδρος Σάντος αναφέρθηκε ακόμα στην "εισβολή της πορτογαλικής κουλτούρας" και  τόνισε τη στενή σχέση μεταξύ Κολομβίας και Πορτογαλίας από τον προηγούμενο χρόνο, σε πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο.

Στο φεστιβάλ θα παρυσιαστούν επίσης μεταφράσεις στα πορτογαλικά εμβληματικών έργων της κολομβιανής λογοτεχνίας όπως "Η δύνη" (La vorágine) του Χοσέ Εουστάσιο Ριβέρα και η ποιητική ανθολογία του Άλβαρο Μούτις, νικητή του Βραβείου Θερβάντες 2001.


Πηγή: Telesur
Το σκίτσο είναι του Pedro Villarubia (από τη σελίδα του καλλιτέχνη στο Facebook)