Ο Έρνεστ
Χέμινγουεϊ έφυγε από την Κούβα λίγο μετά το θρίαμβο της Επανάστασης και στην
αρχή του οικονομικού αποκλεισμού των ΗΠΑ στο νησί. Σχεδόν 60 χρόνια μετά,
ο συγγραφέας του Ο γέρος και η Θάλασσα
επιστρέφει στο νησί χάρη στη μαγεία του σινεμά, με το πρώτη χολιγουντιανή
ταινία μεγάλου μήκους που γυρίζεται στην Κούβα μετά το 1959.
Πρόκειται
για την ταινία: Πάπα, ο Χέμινγουεϊ στην
Κούβα, η οποία γυρίστηκε με την άδεια των κυβερνήσεων ΗΠΑ και Κούβας πριν
την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.
«Ο Χέμινγουεϊ έφυγε όταν οι πόρτες έκλειναν και άφησε το αγαπημένο σπίτι του
όπου έμεινε για πολλά, πολλά χρόνια για να επιστρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες
και να πεθάνει 18 μήνες μετά. Σήμερα, ο Χέμινγουεϊ έχει επιστρέψει για να
βοηθήσει να ανοίξουν οι πόρτες εκ νέου», είπε ο πρωταγωνιστής του έργου,
Άντριαν Σπαρκς, σε μια πρόσφατη συνέντευξη.
Ο «Πάπα», όπως αποκαλούσαν με αγάπη τον Χέμινγουεϊ, έζησε στην Κούβα από το
1939 μέχρι το 1960. Έδωσε τέλος στη ζωή του στο Άινταχο το 1961, λίγα χρόνια
αφού κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας για κλασικά έργα όπως Αποχαιρετισμός στα Όπλα, Για ποιον χτυπά η καμπάνα και Ο Γέρος και η Θάλασσα. Κέρδισε επίσης το
βραβείο Πούλιτζερ για το τελευταίο έργο, το οποίο έγραψε στην Κούβα.
Η ταινία που γυρίστηκε από τον Μπομπ Γιάρι έκανε ντεμπούτο στις αίθουσες την
προηγούμενη Παρασκευή. Πρόκειται για αμερικανική, κουβανική και καναδική
συμπαραγωγή βασισμένη στο αυτοβιογραφικό σενάριο του Ντεν Μπαρτ Πετιτκλέρκ, ο
οποίος πέθανε το 2006. Παρουσιάζει τον Πετιτκλέρκ ως το νεαρό δημοσιογράφο Εντ
Μάιερς, ενσαρκωμένο από τον Τζιοβάνι Ρίμπισι, ο οποίος γνωρίζει τον Χέμινγουεϊ
στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και γίνονται φίλοι. Παίζουν ακόμα οι Τζοέλι
Ρίτσαρντσον, Μίνκα Κέλι και Τζέιμς Ρέμαρ.
Μετά από πολλές επισκέψεις στο σπίτι του, ο Μάιερς γνωρίζει το μεγαλείο του
ήρωα του, την αμοιβαία αγάπη για την Κούβα και το λαό της, και τα προβλήματα
που τον βασανίζουν.
«Έχουν γίνει πολλές ταινίες για τον Χέμινγουεϊ. Αυτή είναι η πρώτη που
προσεγγίζει αυτή την περίοδο της ζωής του», είπε ο Σπαρκς, ο οποίος μοιάζει φυσιογνωμικά
καταπληκτικά με τον Χέμινγουεϊ.
Η ταινία εστιάζει στο σπίτι του συγγραφέα, τη Finca Vigía,
αλλά δείχνει και άλλες τοποθεσίες της Κούβας, όπως το μπαρ Φλοριδίτα, όπου ο Χέμινγουεϊ
έπινε νταϊκιρί σε μεγάλες ποσότητες, και το ξενοδοχείο Ambos Mundos
(Δύο Κόσμοι), όπου έζησε προσωρινά.
Το γύρισμα έγινε μέσα σε 9 ημέρες το 2013 και μεταξύ Απριλίου και Μαΐου
2014, σύμφωνα με τον Γιάρι. Το Δεκέμβριο του 2014, ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα
ανήγγειλε ότι Κούβα και Ηνωμένες Πολιτείες θα άρχιζαν τη διαπραγμάτευση της αποκατάστασης
των διπλωματικών τους σχέσεων.
Είναι η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους που γυρίζεται στο νησί με σκηνοθέτη και
ηθοποιούς από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και προηγουμένως άλλες παραγωγές από
τη Βόρεια Αμερική είχαν γυριστεί στην Κούβα, όπως το ντοκιμαντέρ του 1999 Buena Vista Social Club, σε σκηνοθεσία του γερμανού
Βιμ Βέντερς.
Ο Γιάρι, παραγωγός του τιμημένου με Όσκαρ
Crash, είπε ότι το πιο δύσκολο
στην υλοποίηση της ταινίας δεν ήταν η χρηματοδότηση (κόστισε λιγότερο από 3 εκατομμύρια
δολάρια) ούτε οι ελλείψεις σε τεχνικά κλιμάκια, αλλά η παραχώρηση αδειών από τις
Ηνωμένες Πολιτείες. Τελικά ο «Πάπα» κατάφερε να πάρει τις απαιτούμενες άδειες
ως δραματική ταινία βασισμένη σε πραγματικά περιστατικά. Βοήθησαν επίσης οι δημοκρατικές
γερουσιάστριες της Καλιφόρνιας Ντάιαν Φάινσταϊν και Μπάρμπαρα Μπόξερ. Η ταινία
έγινε χωρίς κάποια εταιρία ως εγγυητή, όπως απαιτείται σε ανεξάρτητες
παραγωγές, καθώς καμία εταιρία δεν είχε εμπειρία με την Κούβα.
Η κουβανική κυβέρνηση συνεργάστηκε στην παραγωγή και επέτρεψε τη χρήση της Finca Vigía, του σπιτιού του Χέμινγουεϊ
που σήμερα είναι μουσείο και μπορεί να το δει κανείς μόνο από τα παράθυρα, 16 χιλιόμετρα
ΝΑ της Αβάνας. Η Κούβα δάνεισε επίσης μια από τις γραφομηχανές που
χρησιμοποίησε ο συγγραφέας και επέτρεψε τη συνεργασία του Κουβανικού
Ινστιτούτου Κινηματογραφικής Τέχνης και Βιομηχανίας (ICAIC), που βοήθησε με τα σκηνικά, τα
κοστούμια και ντόπιους ηθοποιούς.
Μετά τον «Πάπα», που παρουσιάστηκε τον προηγούμενο Δεκέμβριο στο Φεστιβάλ
Κινηματογράφου της Αβάνας, παραγωγές ταινιών όπως Fast and Furious και House of Lies, έχουν ζητήσει άδεια για
να γυριστούν ή έχουν γυριστεί στην Κούβα.
Πηγή άρθρου: Cubadebate
Φωτό και trailer ταινίας: IMDB
