Eνημέρωση/συζήτηση για το Πουέρτο Ρίκο με την Ντέμπορα Σαντάνα (14/9/2018)

Déborah Berman-Santana (κέντρο)

Παραθέτω την εισαγωγή που έκανα στην συζήτηση της προηγούμενης Παρασκευής.

Με την ευκαιρία της παρουσίας της πορτορικανής πανεπιστημιακού και ακτιβίστριας Ντέμπορα Μπέρμαν Σαντάνα στην Ελλάδα, θα γίνει σήμερα μια ενημέρωση και συζήτηση για την κατάσταση στο Πουέρτο Ρίκο. Η Ντέμπορα ήταν καθηγήτρια γεωγραφίας και εθνολογίας στο Mills College της Καλιφόρνιας και έχει πλούσια πολιτική και ακτιβιστική δράση υπέρ της ανεξαρτησίας του Πουέρτο Ρίκο, απελευθέρωσης πολιτικών κρατουμένων κ.α. Έχει επισκεφτεί κι άλλες φορές την Ελλάδα, με πιο γνωστή την συμμετοχή της στο Resistance Festival.

Η σημερινή συζήτηση αποτελεί συνέχεια της εκδήλωσης που έγινε τον προηγούμενο Δεκέμβρη, «Πουέρτο Ρίκο: Η ανεξαρτησία είναι αναγκαιότητα», από τον τίτλο του ομώνυμου βιβλίου του γνωστού πορτορικάνου αγωνιστή Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα.

Σαν εισαγωγή πριν μιλήσει πιο διεξοδικά η Ντέμπορα, μπορούμε να πούμε ότι το Πουέρτο Ρίκο είναι νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής, που αποτελείται από το ομώνυμο νησί, με έκταση περίπου όσο η Κύπρος, και κάποια μικρότερα. Είχε (πριν τον τυφώνα) πληθυσμό γύρω στα 3,5 εκατ. κατοίκους, ενώ άλλοι τόσοι περίπου είναι οι πορτορικάνοι της διασποράς, που στη συντριπτική πλειοψηφία τους ζουν και εργάζονται στις ΗΠΑ. Το Πουέρτο Ρίκο ήταν ισπανική αποικία από την άφιξη του Κολόμβου το 1493 μέχρι το 1898, όταν οι Ισπανοί ηττήθηκαν στον ισπανοαμερικανικό πόλεμο και αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν τις τελευταίες αποικίες τους, δηλ. την Κούβα, το Πουέρτο Ρίκο και τις Φιλιππίνες.

Από τότε το Πουέρτο Ρίκο έγινε αποικία των ΗΠΑ, και ουσιαστικά παραμένει. Από το 1952 εγκαινιάστηκε το νέο-αποικιακό καθεστώς του λεγόμενου «Ελεύθερου Συνδεδεμένου Κράτους» (Estado Libre Asociado στα ισπανικά) ή «Κοινοπολιτείας» (Commonwealth of Puerto Rico στα αγγλικά), με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Πουέρτο Ρίκο έχει τυπικά δικό του σύνταγμα και κυβέρνηση, αλλά για τα πιο σημαντικά ζητήματα –κυρίως σχέσεις με το εξωτερικό– αποφασίζουν το Κογκρέσο και ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην μπορεί να κηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία του. Και τα 5 δημοψηφίσματα που έχουν γίνει έως τώρα –το τελευταίο το Ιούνιο του 2017– είχαν μη δεσμευτικό χαρακτήρα.

Το Πουέρτο Ρίκο χρεοκόπησε τον Μάιο του 2017, με δημόσιο χρέος που φτάνει τα 74 δις δολάρια και που ξεπερνά τα 120 δις αν προστεθούν τα χρέη των ασφαλιστικών ταμείων. Από τις 20 Μαρτίου 2017, η κυβέρνηση Τραμπ  είχε τοποθετήσει Επιτροπή Ομοσπονδιακού Δημοσιονομικού Ελέγχου (Federal Fiscal Control Board), -junta στα ισπανικά - με εκτελεστική διευθύντρια και πλουσιοπάροχα αμειβόμενη την διαβόητη Νάταλι Γιαρέσκο, απόφοιτο της Οικονομικής Σχολής του Παν. του Σικάγο και με θητεία στο State Department, το ΔΝΤ και ως υπουργός οικονομικών της φασιστικής κυβέρνησης της Ουκρανίας.

Σαν αποτέλεσμα το 46% των κατοίκων να ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας και η ανεργία να αγγίζει το 14% (διπλάσιο ποσοστό από τις ΗΠΑ), ενώ το κατά κεφαλή ΑΕΠ υπολείπεται κατά πολύ του μέσου εισοδήματος των ΗΠΑ (στοιχεία προ τυφώνα). Επίσης, λόγω του ιδιότυπου καθεστώτος, το κράτος δεσμεύεται από την ομοσπονδιακή στρατηγική όσον αφορά στις εμπορικές συναλλαγές του με το εξωτερικό, κάτι που αυξάνει κατακόρυφα το κόστος μεταφορών και εμπορίου.

Το σαρωτικό πέρασμα του τυφώνα «Μαρία», κατηγορίας 4 με ανέμους ταχύτητας έως 250 χλμ/ω, που ξεκίνησε στις 20 Σεπτεμβρίου και ακολουθήθηκε από ισχυρές βροχοπτώσεις, είχε σαν αποτέλεσμα το ηλεκτρικό δίκτυο να αχρηστευτεί σχεδόν εξολοκλήρου, να καταστραφεί μεγάλο μέρος του οδικού δικτύου και εκατομμύρια άνθρωποι να μείνουν χωρίς νερό, φως και τηλεπικοινωνίες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη καταστροφή τέτοιου είδους από το 1928. Η ζημιές στο ηλεκτρικό δίκτυο μόλις τον Αύγουστο –δηλαδή μετά από 11 μήνες– ανακοινώθηκε ότι αποκαταστάθηκαν.

Άγνωστος μέχρι τώρα –έναν ολόκληρο χρόνο μετά- είναι ο τελικός απολογισμός των θυμάτων. Αρχικά το ανακοινώσιμο νούμερο ήταν διψήφιο, και δεν περιλάμβανε θανάτους που οφείλονταν σε έλλειψη φαρμάκων χρόνια ασθενών, αδυναμία περίθαλψης, διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος και μόλυνση νερού. Κοντά στα Χριστούγεννα διαβάσαμε ένα άρθρο στους Νew Υork Times που εκτιμούσε τους νεκρούς κοντά στους 1000. Τον Μάιο αυτής της χρονιάς είδε το φως έρευνα μεγάλων αμερικανικών πανεπιστημίων, που εκτιμούσε με στατιστικές μεθόδους τους νεκρούς σε περίπου 4.000. Στην αρχή του καλοκαιριού η κυβέρνηση φέρεται να έχει παραδεχθεί ένα νούμερο περίπου 3.000, παρόλο που ο πρόεδρος Τραμπ με πρόσφατες δηλώσεις του το αμφισβητεί.

Στις απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό θα πρέπει να συνυπολογιστεί η αυξημένη μετανάστευση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, που μόνο τους πρώτους μήνες μετά τον τυφώνα ήταν κοντά στις 200.000, χωρίς να υπολογίζουμε τους τουλάχιστον 50.000 που εγκαταλείπουν το νησί κάθε χρόνο για οικονομικούς λόγους. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις ο πληθυσμός του Πουέρτο Ρίκο αναμένεται να μειωθεί από 3,5 εκατ. που ήταν στην αρχή του 2017 σε 2,9 εκατ. το 2025 και 2 εκατ. το 2050.

Εκτός από τη δύναμη της φύσης, το νησί του Πουέρτο Ρίκο χτυπήθηκε, ακόμα χειρότερα ίσως, από τη λαίλαπα του καπιταλισμού. Κι αυτό γιατί πάνω στην «αναμπουμπούλα», δεν έχασε την ευκαιρία να κερδοσκοπήσει το καπιταλιστικό κατεστημένο των ΗΠΑ, μέσω εργολαβιών εκατομμυρίων σε ιδιωτικές εταιρίες για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών του νησιού, κυρίως του ηλεκτρικού δικτύου. Ένα παρασιτικό μοντέλο που έχει εφαρμοστεί και αλλού μετά από πολέμους και ανθρωπιστικές κρίσεις (Ιράκ, Λιβύη κ.α.).

Αντίθετα, η σοσιαλιστική Κούβα, μια χώρα συγκρίσιμη με το Πουέρτο Ρίκο εθνολογικά, παραγωγικά και κλιματολογικά, επέλεξε ένα διαφορετικό δρόμο και ακολούθησε διαφορετικό πολιτικο-οικονομικό μοντέλο. Παρόλο που παραμένει χώρα φτωχή, σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας του πολύχρονου οικονομικού αποκλεισμού που της έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ, η Κούβα έχει τη δυνατότητα τόσο σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών – όπως 7 τυφώνες κατηγορίας 4 και 5 από το 2000 και μετά– όσο και δύσκολες καταστάσεις για άλλους λόγους, όπως η Ειδική Περίοδος, να ξεπερνά τα προβλήματα και να διασφαλίζει για το λαό της αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο, μόρφωση, υγεία και πολιτισμό. Επίσης, είναι η πρώτη χώρα που στέλνει ανθρωπιστική βοήθεια σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών και ξεσπάσματος ασθενειών στο εξωτερικό.

Ειδικότερα μετά το πέρασμα του τυφώνα «Ίρμα», τυφώνα κατηγορίας 5, κινητοποιήθηκε όλος ο κρατικός μηχανισμός αλλά και η συνήθης αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών, για να μεταφερθούν με ασφάλεια, να τραφούν και να προσφερθεί κατάλυμα σε 2 εκατομμύρια ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και αρκετές χιλιάδες ξένοι τουρίστες. Τα θύματα ήταν μόλις 10 νεκροί και οι υλικές καταστροφές, παρόλο που ήταν τεράστιες, αποκαταστάθηκαν χάρη στην κρατική οργάνωση και την μαζική εθελοντική δουλειά των πολιτών.

Οι τύχες του Πουέρτο Ρίκο και της Κούβας ήταν ιστορικά συνδεδεμένες για περισσότερο από 400 χρόνια. Ωστόσο το Πουέρτο Ρίκο είχε την τύχη να είναι αυτόνομο μόνο για μερικούς μήνες μεταξύ 1897 και 1898, συμμετέχοντας μαζί με την Κούβα στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας του 1895-1898, με κοινό ηγέτη τον Χοσέ Μαρτί. Οι σχέσεις των δύο λαών φυσικά παραμένουν εγκάρδιες παρόλο που τα τελευταία 60 χρόνια ακολούθησαν διαφορετικό δρόμο: Η Κούβα πέτυχε ανεξαρτησία και εθνική κυριαρχία, έχοντας την τύχη να έχει μια υποδειγματική ηγεσία αλλά και έναν ένοπλο λαό που πήρε ο ίδιος τις τύχες στα χέρια του· το Πουέρτο Ρίκο έχει κι αυτό να επιδείξει σημαντικούς αγώνες και παλεύει ακόμα για την ανεξαρτησία του.

Περισσότερα για την ενημέρωση/συζήτηση:

Απολογισμός της ενημέρωσης/συζήτησης για το Πουέρτο Ρίκο με την Ντέμπορα Σαντάνα (14/9/2018)

Ανεξήγητη σύλληψη και πολύωρη κράτηση του Όσκαρ Λόπες Ριβέρα στον Παναμά

Οι διοργανωτές του διεθνούς συνεδρίου "Η Αμερική σε διαμάχη", με έδρα τη Βολιβία, κατήγγειλαν τη σύλληψη του Πορτορικάνου ηγέτη, Όσκαρ Λόπες Ριβέρα, στο αεροδρόμιο του Παναμά καθώς ταξίδευε προς τη Σάντα Κρους της Βολιβίας και παρόλο που είχε σε ισχύ το διαβατήριο του και εκτίσει την ποινή του για πολιτικούς λόγους στις ΗΠΑ.

Μετά από σχεδόν 18 ώρες κράτησης από τις αρχές μετανάστευσης του Παναμά, και μετά από παρέμβαση της κυβέρνησης της Βολιβίας, επετράπη στον αγωνιστή υπέρ της ανεξαρτησίας του Πουέρτο Ρίκο να συνεχίσει το ταξίδι του προς τη Βολιβία.

Ο Λόπες Ριβέρα έφθασε στον Παναμά τη Δευτέρα 6 Αυγούστου γύρω στις 8 το βράδυ με απευθείας πτήσης της Copa Airlines από το Σαν Χουάν του Πουέρτο Ρίκο, συνοδευόμενος από τον δικηγόρο Χουάν Χοσέ Νασάριο. Ενώ ετοιμαζόταν να επιβιβαστεί σε αεροσκάφος της ίδιας εταιρίας για να συνεχίσει το ταξίδι του προς τη Βολιβία συνελήφθη από τις παναμέζικες υπηρεσίες μετανάστευσης και περιορίστηκε σε μια αίθουσα του αεροδρομίου.
 

Μόνο πολλές ώρες μετά ενημερώθηκε ότι ο λόγος που τον συνέλαβαν και τον εμπόδισαν να συνεχίσει το ταξίδι του ήταν νόμος του Παναμά που δεν επιτρέπει την μετεπιβίβαση σε αυτή τη χώρα σε πρώην φυλακισμένους από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τελικά μετά από ενέργειες της κυβέρνησης της Βολιβίας του επετράπη να συνεχίσει το ταξίδι.

Αυτό το περιστατικό εγείρει υποψίες, καθώς επαναλαμβάνεται μετά τη σύλληψη του Όσκαρ Λόπες τον προηγούμενο Μάρτιο στο Φορτ Λόντερντεϊλ της Φλόριντα, επιστρέφοντας από ταξίδι στη Βενεζουέλα. Αντίθετα, το προηγούμενο έτος μήνες μόλις μετά την αποφυλάκισή του ο πορτορικάνος αγωνιστής ταξίδεψε στην Κούβα και στη Νικαράγουα, και στα δύο ταξίδια με την Copa Airlines, χωρίς κανένα παρατράγουδο.

 

Το διεθνές φόρουμ América en Disputa υποστηρίζεται από το Δίκτυο Καλλιτεχνών και Διανοούμενων σε Υπεράσπιση της Ανθρωπότητας και άλλες οργανώσεις και συγκεντρώνει διανοούμενους και στοχαστές της αριστεράς, οι οποίοι θα παρουσιάσουν για τρεις ημέρες τις εναλλακτικές απέναντι στην νεοφιλελεύθερη επίθεση στην περιοχή. Μεταξύ των προσκεκλημένων ξεχωρίζουν προσωπικότητες, εκτός του Λόπες Ριβέρα, όπως ο πρώην πρόεδρος της Ονδούρας, Μανουέλ Σελάγια, ο Αργεντίνος πολιτολόγος Ατίλιο Μπορόν, ο Βενεζουελάνος Γουίλιαμ Καστίγιο και υπουργός της κυβέρνησης της Βολιβίας, Κάρλος Ρομέρο. Σαν επιστέγασμα, θα γίνει μεγάλη αντιιμπεριαλιστική συγκέντρωση στο στάδιο Σάντα Ροσίτα της πόλης της Σάντα Κρους, όπου αναμένεται η διακήρυξη της 9ης Αυγούστου ως "Διεθνούς Ημέρας καταδίκης των εγκλημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών κατά της Ανθρωπότητας".



Πηγές: claridadpuertorico.com, elnuevodia.com, cubadebate.cu

Κινητοποιήσεις στο Πουέρτο Ρίκο για την απελευθέρωση της Άνα Μπελέν και της Νίνα Ντρος

Για διάστημα έξι εβδομάδων, κάθε Σάββατο, η Επιτροπή της Γυναίκας της Ομοσπονδίας Δασκάλων του Πουέρτο Ρίκο θα διαδηλώνει για την απελευθέρωση της καταδικασμένης για κατασκοπία Άνα Μπελέν Μόντες και της Νίνα Ντρος, που συνελήφθη κατά τη διάρκεια εθνικής απεργίας.

Η σειρά κινητοποιήσεων θα ξεκινήσει την προσεχή 10η Μάρτη στο δήμο Ναρανχίτο, και θα συνεχιστεί στα χωριά Ρίο Γκράντε, Ουτουάδο, Κάβο Ρόχο και Αρεσίμπο για να καταλήξει στο Σαν Χουάν στις 21 Απρίλη.

«Θέλουμε να προσφέρουμε μια μεταχείριση ισότητας και ισονομίας στις συντρόφισσες, όπως έγινε με τον Όσκαρ Λόπες που ο λαός ενώθηκε για την απελευθέρωσή του», είπε η Μαρία Κριστίνα Γκαρσία της Eπιτροπής Γυναίκας.

Η Άνα Μπελέν Μόντες (φωτό αριστερά), η οποία πριν λίγες μέρες συμπλήρωσε τα 61 χρόνια και πάσχει από καρκίνο, καταδικάστηκε για κατασκοπία υπέρ της Κούβας και εκτίει πολυετή ποινής φυλάκισης από το 2001 σε φυλακές υψίστης ασφαλείας. Δεν αναμένεται να αποφυλακιστεί πριν την 1η Ιουλίου 2023.

Η Νίνα Ντρος Φράνκο (δεξιά με χειροπέδες) συνελήφθη τη 1η Μάη 2017 και κατόπιν η φρούρησή της μεταφέρθηκε σε πράκτορες του γραφείου Οινοπνευματωδών, Καπνού, Όπλων και Εκρηκτικών (με αρχικά ATF στα αγγλικά). Στην 37χρονη καταλογίζεται απόπειρα πυρπόλησης στο κτίριο του Popular Center στο Άτο Ρέι και επί 10 μήνες παραμένει φυλακισμένη ως υπόδικη, παρότι δέχτηκε εξωδικαστικό συμβιβασμό (plea bargain) με αντάλλαγμα μια μικρή ποινή.


Βασική πηγή: El Nuevo Día

"Θα ήταν ένα θαύμα;", του Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα

Κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης κρίσης που έχει περάσει ο λαός του Πουέρτο Ρίκο μετά το πέρασμα των τυφώνων Ίρμα και Μαρία, η αστυνομία «αρρώστησε» μαζικά και χθες, ως δια μαγείας, εμφανίστηκαν εκατοντάδες αστυνομικοί ως «δύναμη κρούσης», για να επιτεθούν, να χτυπήσουν και να καταδιώξουν το λαό που συμμετείχε σε μια διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά των καταχρήσεων της επιτροπούλας δικτατορικού δημοσιονομικού ελέγχου (1) και της αποικιακής κυβερνησούλας. Ποιον αληθινά υπηρετεί η αστυνομία και αυτό το άτομο ο Έκτορ Πεσκέρα (2);

Στέκομαι αλληλέγγυος με όλους εκείνους που υπερασπίζονται το λαό μας. Επαναλαμβάνω εκείνα τα λόγια του Πέδρο Αλμπίσου Κάμπος (3): «Η πατρίδα είναι γενναιότητα και θυσία». Αλλά θέλω να προσθέσω ότι όταν πολεμάς ένας εχθρό οπλισμένο και βίαιο χρειάζεται να έχεις πολλή πονηριά.

Φυσικά και μπορούμε να νικήσουμε· το κεφάλι και την καρδιά τα έχουμε, και τη λογική επίσης! Εμπρός, αγαπημένε λαέ μου!

Rafael Cancel Miranda
21 Φλεβάρη 2018

Πηγή: movimientoninnegron.wordpress.com

(1) Λογοπαίγνιο με τη λέξη junta που στα ισπανικά σημαίνει επιτροπή, συμβούλιο, αλλά και δικτατορία (χούντα).
(2) Héctor Pesquera: Πρώην στέλεχος του FBI και αρχηγός της αστυνομίας του Πουέρτο Ρίκο.
(3) Pedro Albizu Campos (1891-1965): Ιστορικός ηγέτης του αγώνα ανεξαρτησίας του Πουέρτο Ρίκο.

Πρωτοχρονιάτικο Μήνυμα του Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα: Πρόσεχέ τους!

Rafael Cancel Miranda

Ο Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα προειδοποιεί το λαό του Πουέρτο Ρίκο:

No te olvides pueblo mío, dondequiera que te encuentres, que se usó del genocidio para acabar con tu gente.	Λαέ μου μη λησμονείς, όπου και αν βρίσκεσαι, ότι γενοκτονία κάνανε τους ανθρώπους σου για να εξοντώσουν.
Aunque parezca que exagero, y ojalá que así fuera, pero cuántos ya han muerto y cuántos dejan su tierra.	Αν και ότι υπερβάλω φαίνεται, και μακάρι έτσι να ‘ταν, αλλά πόσοι έχουν πεθάνει ήδη και πόσοι τη γη τους αφήνουν.
Y nos seguimos muriendo, y tragedia tras tragedia seguimos oyendo cuentos, pero el oxígeno no llega.	Και συνεχίζουμε να πεθαίνουμε, και η μια μετά την άλλη τραγωδία συνεχίζουμε ιστορίες να ακούμε, αλλά το οξυγόνο δε φτάνει.
Pero si dan un vistazo con los ojos bien abiertos, verán que mientras nos vamos, ellos nos van reemplazando.	Αλλά μια ματιά αν ρίξουν με καλά ανοιγμένα τα μάτια, ότι ενώ φεύγουμε θα δουν, αυτοί μας αντικαταστούν.
Y nos dejarán sin patria, si nosotros nos dejamos, siempre han querido la jaula de la Isla del Encanto.	Και χωρίς πατρίδα μας αφήνουν, αν εμείς τους αφήσουμε, πάντα το κλουβί θέλανε της Γοητείας του Νησιού.

Πρόσεχέ τους!

-       Δεν είναι απαραίτητο να είσαι τέλειος για να είσαι καλός λαός.

-       Υπάρχουν αυτοί που είναι τόσο συνηθισμένοι στη σκλαβιά που τους τρομοκρατεί η απλή αναφορά της ελευθερίας.

-       Ένας δε γεννιέται, γίνεται. Το χαμόγελο, το βλέμμα ή οι χειρονομίες προς ένα παιδί μπορεί να έχουν μεγάλη συμβολή στην διαμόρφωσή του. Σκέψου το.

-       Ένας λαός που δεν βαδίζει στηριγμένος στα πόδια του δεν είναι κύριος της μοίρας του.

-       Δεν υπάρχουν μαγικές φόρμουλες για να πετύχουμε την ανεξαρτησία, αλλά οπωσδήποτε υπάρχουν πρακτικές στρατηγικές για να την πετύχουμε. Ψάξε τες.

Λαέ μου, εύχομαι αυτό το έτος που αρχίζει να είναι αρκετά καλύτερο από αυτό που μόλις μας άφησε. Εμπρός πάντα! Με θέληση, ακόμα και το αδύνατο είναι εφικτό. Να είστε αγαπημένοι!

Πουέρτο Ρίκο: Η ανεξαρτησία είναι αναγκαιότητα

Μ. Μισαηλίδης (αριστερά) - Γ. Τσαλαβούτας (δεξιά)

Παραθέτω την ομιλία μου στην εκδήλωση της 9/12/2017:  Πουέρτο Ρίκο: η ανεξαρτησία είναι αναγκαιότητα

 Σήμερα θα συζητήσουμε για το Πουέρτο Ρίκο, για την ιστορία του, για τις  πρόσφατες εξελίξεις στην οικονομία του καθώς και το σαρωτικό χτύπημα του τυφώνα Μαρία πριν 2 ½ μήνες περίπου, με αφορμή το μικρό αυτό βιβλίο του Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα, ιστορικού ηγέτη του αγώνα για την ανεξαρτησία, με τίτλο «Πουέρτο Ρίκο: Η ανεξαρτησία είναι αναγκαιότητα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Pathfinder σε αγγλικά και ισπανικά. Θα γίνει επίσης εκτενής αναφορά στο ζήτημα των πολιτικών κρατουμένων από το Πουέρτο Ρίκο σε φυλακές των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ι. ΓΕΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Το Πουέρτο Ρίκο είναι νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής, που αποτελείται από το ομώνυμο νησί, το μικρότερο σε μέγεθος των Μεγάλων Αντιλλών (με έκταση περίπου όσο η Κύπρος), και αρκετά μικρότερα, με σημαντικότερα τα Βιέκες, Μόνα και Κουλέμπρα. Έχει πληθυσμό περίπου 3,5 εκατ. κατοίκους, ενώ άλλοι τόσοι περίπου είναι οι πορτορικάνοι της διασποράς, που στη συντριπτική πλειοψηφία τους ζουν και εργάζονται στις ΗΠΑ. Το Πουέρτο Ρίκο ήταν ισπανική αποικία από την άφιξη του Κολόμβου το 1493 μέχρι το 1898, όταν οι Ισπανοί ηττήθηκαν στον ισπανοαμερικανικό πόλεμο και αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν τις τελευταίες αποικίες τους, δηλ. την Κούβα, το Πουέρτο Ρίκο και τις Φιλιππίνες.

Από τότε το Πουέρτο Ρίκο έγινε αποικία των ΗΠΑ. Από το 1917, όταν ψηφίστηκε ο Νόμος Τζόουνς, οι κάτοικοι του Πουέρτο Ρίκο είναι τυπικά πολίτες των ΗΠΑ, όχι όμως με τα ίδια δικαιώματα. Από το 1952 εγκαινιάστηκε το νέο-αποικιακό καθεστώς του λεγόμενου «Ελεύθερου Συνδεδεμένου Κράτους» (Estado Libre Asociado στα ισπανικά) ή «Κοινοπολιτείας» (Commonwealth of Puerto Rico στα αγγλικά), με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, «είναι μη ενσωματωμένη περιοχή που ανήκει αλλά δεν αποτελεί τμήμα των Ηνωμένων Πολιτειών».

Το Πουέρτο Ρίκο έχει δικό του σύνταγμα και κυβέρνηση, αλλά για τα πιο σημαντικά ζητήματα –κυρίως σχέσεις με το εξωτερικό- αποφασίζουν το Κογκρέσο και ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το νησιωτικό κράτος να μην μπορεί να κηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία του. Επίσης οι πολίτες του Πουέρτο Ρίκο δεν μπορούν να ψηφίσουν στις εκλογές των ΗΠΑ, παρά μόνο αν είναι μόνιμοι κάτοικοι σε κάποια από τις 50 πολιτείες ή το Διαμέρισμα της Ουάσινγκτον.

"Να λευτερωθούμε για να ξεσηκωθούμε", του Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα

Rafael Cancel Miranda

Liberarnos para levantarnos	Να λευτερωθούμε για να ξεσηκωθούμε
Ningún huracán, llámese María o Trump, podría jamás doblegar a un pueblo de cara al sol.	Κανένας τυφώνας, ας λέγεται και Μαρία ή Τραμπ, ποτέ  δε θα μπορούσε να λυγίσει με πρόσωπο στον ήλιο έναν λαό.
No supliques, pueblo mío, los derechos se demandan, y a ti te sobran los bríos para confrontar el mañana.	Μην ικετεύεις, λαέ μου, τα δικαιώματα διεκδικούνται, κι από σένα το σφρίγος περισσεύει το αύριο για ν’ αντιμετωπίσεις.
Tú no eres aguantón, como quisieran que fueras los que ven al invasor como autoridad suprema.	Εσύ ανεκτικός δεν είσαι, όπως θα ήθελαν να είσαι αυτοί που βλέπουν τον εισβολέα σαν αρχή ανωτέρα.
Somos hijos de Betances, Mariana y de Albizu, y seguiremos pa'lante, sin temor al enemigo.	Είμαστε τέκνα του Μπετάνσες [1], της Μαριάνα [2] και του Αλμπίσου [3] και θα συνεχίσουμε εμπρός, χωρίς φόβο στον εχθρό.
Pues somos un pueblo fuerte, lo dice nuestra historia, aunque quieren convencerte de que somos de alma floja.	Γιατί είμαστε λαός δυνατός, η ιστορία μας το λέει, αν και θέλουν να σε πείσουν ότι είσαι στην ψυχή μαλθακός.
No es cuestión de levantarte y seguir encadenado, es cuestión de liberarte y marcar tus propios pasos.	Δεν είναι θέμα να σηκωθείς και αλυσοδεμένος να συνεχίσεις, είναι θέμα να λευτερωθείς και τα δικά σου βήματα να σφραγίσεις.
Rafael Cancel Miranda 6 de diciembre de 2017	Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα [4] 6 Δεκέμβρη 2017

(Gracias a Deborah Santana Berman por compartir este poema. / Ευχαριστώ την Ντέμπορα Σαντάνα Μπέρμαν που μου κοινοποίησε αυτό το ποίημα.)

[1] Ramón Emeterio Betances y Alacán [1827-1898]. Θεωρείται Πατέρας του πορτορικάνικου κινήματος ανεξαρτησίας, και μεγάλος υπέρμαχος της κατάργησης της δουλείας.

[2] Mariana Grajales Cuello (1808–1893). Κουβανή πατριώτισσα και εμβληματική μορφή των αγώνων του γυναικείου κινήματος και κατά της δουλείας. Οι γιοί της –με πιο γνωστό τον Αντόνιο Μασέο Γκραχάλες- πολέμησαν για την ανεξαρτησία της Κούβας.

[3] Pedro Albizu Campos (1891–1965). Ηγετική μορφή του κινήματος ανεξαρτησίας του Πουέρτο Ρίκο από το 1930 μέχρι το θάνατό του.

[4] Rafael Cancel Miranda (1930). Ο σημαντικότερος ίσως εν ζωή πορτορικάνος αγωνιστής της ανεξαρτησίας. Καταδικάστηκε σε πολυετή φυλάκιση για την ένοπλη επίθεση, μαζί με άλλους τρεις νέους πατριώτες, στο κογκρέσο των ΗΠΑ το 1954 με σκοπό για να τραβήξουν την διεθνή προσοχή σχετικά με το αποικιακό ζήτημα του Πουέρτο Ρίκο. Κάτω από διεθνή πίεση απελευθερώθηκε το 1979, μετά από 25 χρόνια στη φυλακή. Του ιδίου: Ευχαριστώ, Φιντέλ