Παρουσίαση του βιβλίου «Φιντέλ Κάστρο, ήρωας των απόκληρων» στην UNESCO

Ο γάλλος διανοούμενος Σαλίμ Λαμρανί παρουσίασε τη Δευτέρα στην UNESCO το τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο «Φιντέλ Κάστρο, Ήρωας των απόκληρων», στο οποίο εκθειάζει τη διεθνή ακτινοβολία του ιστορικού ηγέτη της Κουβανικής Επανάστασης.

Στην έδρα του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό (UNESCO) στο Παρίσι, ο συγγραφέας υπογράμμισε το σεβασμό και θαυμασμό που αισθάνονται οι λαοί Λατινικής Αμερικής, Αφρικής και Ασίας για τον Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος στάθηκε ως υπερασπιστής των δικαιωμάτων των μεγάλων πλειοψηφιών, παραδοσιακά αποκλεισμένων.

Ο Λαμρανί υποστήριξε ότι ο επαναστάτης ηγέτης έχει καθολικά μια τεράστια ιστορική νομιμοποίηση, καθώς εγκατέλειψε όλα τα προνόμια της τάξης του, τα οποία κατείχε εκ γενετής στους κόλπους μιας ευκατάστατης οικογένειας, για να γίνει ένας υπερασπιστής της δικαιοσύνης στη χώρα του και στον κόσμο.  

Ο πανεπιστημιακός καθηγητής θύμισε πώς ο ένοπλος αγώνας υπό την καθοδήγηση του Φιντέλ επέτρεψε την οριστική ανεξαρτησία του έθνους της Καραϊβικής και το τέλος μιας βίαιης και αιμοσταγούς δικτατορίας υπό τον Φουλχένσιο Μπατίστα.

Από την άλλη πλευρά, ο Λαμρανί ξεχώρισε την νομιμοποίηση του Φιντέλ απέναντι σε έναν λαό: «Είναι πολύ δύσκολο να βρίσκεσαι τόσο καιρό στο τιμόνι μιας χώρας, μέσα σε ένα πλαίσιο οξυμένων εντάσεων εξαιτίας της εχθρότητας των Ηνωμένων Πολιτειών, αν δεν βασίζεσαι σε μια ευρεία στήριξη εκ μέρους των πολιτών», τόνισε.

Ο γάλλος διανοούμενος, συγγραφέας αρκετών βιβλίων σχετικών με την Κούβα, παρουσίασε τον Φιντέλ Κάστρο από τρεις οπτικές: τον αρχιτέκτονα της εθνικής κυριαρχίας, το μεγάλο κοινωνικό μεταρρυθμιστή και τον διεθνιστή που πάντοτε έτεινε γενναιόδωρο χέρι στους λαούς του πλανήτη που είχαν ανάγκη.

Κάτω από την τελευταία αυτή οπτική, θύμισε τους χιλιάδες γιατρούς που έχει στείλει η Κούβα σε δεκάδες χώρες για να συνεισφέρει στη βελτίωση της κατάστασης υγείας των πληθυσμών, καθώς και στον αγώνα κατά του απαρτχάιντ στην Αφρική.

Από την πλευρά της η πρέσβης της Κούβας στην UNESCO, Ντούλσε Μπουέργκο, δήλωσε ότι η παρουσίαση του βιβλίου αποτελεί μια γιορτή στην έδρα της UNESCO για τα ενενηκοστά γενέθλια του Φιντέλ Κάστρο, ένα γεγονός που τιμήθηκε και γιορτάστηκε σε παρά πολλά μέρη του κόσμου.

Η διπλωμάτης αντιπρόσωπος ανέδειξε την αξία των ιδεών του ιστορικού κουβανού ηγέτη για να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις της ανθρωπότητας, και θύμισε τα προειδοποιητικά λόγια που είπε αυτός πριν περισσότερο από 20 χρόνια: «Ή όλοι σωζόμαστε, ή όλοι βουλιάζουμε, πλούσιοι και φτωχοί».

Σύμφωνα με την Μπουέργκο, «αυτό το μήνυμα οφείλουμε να το θυμόμαστε κάθε μέρα σε κάθε δράση, γιατί δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε όλες τις προκλήσεις του σήμερα χωρίς πολιτική βούληση, αλληλεγγύη, καλή πίστη και δέσμευση με την ανάπτυξη», τόνισε.

Στην παρουσίαση έδωσαν το παρών εκπρόσωποι πολλών χώρων στην UNESCO, καθώς και μέλη της γενικής γραμματείας του οργανισμού. 

Πηγή: cubadebate.cu

Ωδή του Πάμπλο Νερούδα στον Φιντέλ Κάστρο

A Fidel Castro	Στον Φιντέλ Κάστρο
Por: Pablo Neruda	Του Πάμπλο Νερούδα
Fidel, Fidel, los pueblos te agradecen palabras en acción y hechos que cantan, por eso desde lejos te he traído una copa del vino de mi patria: es la sangre de un pueblo subterráneo que llega de la sombra a tu garganta, son mineros que viven hace siglos sacando fuego de la tierra helada.	Φιντέλ, Φιντέλ, οι λαοί σ’ ευγνωμονούν λόγια δραστικά και έργα τραγουδιστά, γι’ αυτό από μακριά σου ‘χω φέρει της πατρίδας μου ένα ποτήρι κρασί· το αίμα είναι ενός λαού υπόγειου στο λαρύγγι σου που φτάνει απ’ τη σκιά, μεταλλωρύχοι είναι που ζουν αιώνες απ’ την παγωμένη γη βγάζοντας φωτιά.
Van debajo del mar por los carbones y cuando vuelven son como fantasmas: se acostumbraron a la noche eterna, les robaron la luz de la jornada y sin embargo aquí tienes la copa de tantos sufrimientos y distancias: la alegría del hombre encarcelado, poblado por tinieblas y esperanzas que adentro de la mina sabe cuando llegó la primavera y su fragancia porque sabe que el hombre está luchando hasta alcanzar la claridad más ancha.	Για κάρβουνο κάτω απ’ τη θάλασσα πάν και είναι σαν φαντάσματα όταν γυρνάν· τη νύχτα την αιώνια συνηθίσαν, της μέρας το φως τους το κλέψαν αλλά να, εδώ έχεις το ποτήρι, τόσων πικρών και χωρισμών· η χαρά ανθρώπου φυλακισμένου, από σκοτάδια και ελπίδες στοιχειωμένου, που μέσα απ’ το ορυχείο ξέρει πότε η άνοιξη ήρθε και το άρωμά της γιατί ξέρει ότι ο άνθρωπος δίνει μάχη το λαμπρό μεγαλείο μέχρι να φτάσει.
Y a Cuba ven los mineros australes, los hijos solitarios de la pampa, los pastores del frío en Patagonia, los padres del estaño y de la plata, los que casándose con la cordillera sacan el cobre de Chuquicamata, los hombres de autobuses escondidos en poblaciones puras de nostalgia, las mujeres de campos y talleres, los niños que lloraron sus infancias: esta es la copa, tómala, Fidel.	Και στην Κούβα πάνε του νότου οι μεταλλωρύχοι, της πάμπας οι γιοί οι μοναχικοί, του κρύου της Παταγονίας οι ποιμένες, του τσίγκου και του ασημιού οι πατέρες, αυτοί που έχοντας παντρευτεί την κορδιλιέρα το χαλκό της Κουτσικαμάτα βγάζουν, των λεωφορείων οι κρυμμένοι άντρες σε οικισμούς αγνούς της νοσταλγίας, των κάμπων και των ραφείων οι γυναίκες, τα παιδιά που την παιδική τους ηλικία κλάψαν· αυτό είναι το ποτήρι, πάρ’ το, Φιντέλ.
Está llena de tantas esperanzas que al beberla sabrás que tu victoria es como el viejo vino de mi patria: no lo hace un hombre sino muchos hombres y no una uva sino muchas plantas: no es una gota sino muchos ríos: no un capitán sino muchas batallas.	Γεμάτο είναι τόσες ελπίδες που πίνοντάς το θα ξέρεις ότι η νίκη σου είναι σαν της πατρίδας μου το παλιό κρασί· ένας άντρας δεν το κάνει αλλά πολλοί άντρες ούτε ένα σταφύλι αλλά πολλά αμπέλια· μια σταγόνα δεν είναι αλλά πολλά ποτάμια· ούτε ένας πολέμαρχος αλλά πολλές μάχες.
Y están contigo porque representas todo el honor de nuestra lucha larga y si cayera Cuba caeríamos, y vendríamos para levantarla, y si florece con todas sus flores florecerá con nuestra propia savia.	Και μαζί σου είναι γιατί μέσα σου έχεις την τιμή όλη του μεγάλου μας αγώνα και αν η Κούβα έπεφτε κι εμείς θα πέφταμε, και για να τη σηκώσουμε θα γυρνάγαμε, και αν με όλα τα άνθη της ανθίσει με τον ίδιο μας το χυμό θ’ ανθίσει.
Y si se atreven a tocar la frente de Cuba por tus manos libertada encontrarán los puños de los pueblos, sacaremos las armas enterradas: la sangre y el orgullo acudirán a defender a Cuba bienamada.	Κι αν το μέτωπο τολμήσουν ν’ αγγίξουν της Κούβας απ’ τα χέρια σου λευτερωμένης τις γροθιές των λαών θα συναντήσουν, τα θαμμένα όπλα θ’ απαντήσουν· το αίμα κι η περηφάνια θα κινήσουν την πολυαγαπημένη Κούβα να υπερασπίσουν.

Το 1960 o μεγάλος χιλιανός κομμουνιστής ποιητής Πάμπλο Νερούδα εξέδωσε το βιβλίο Canción de Gesta, σε ελεύθερη απόδοση "επικό άσμα" ή "ηρωικό άσμα". Πρόκειται για μια συλλογή αποτελούμενη από 42 ποιήματα, αφιερωμένη κατά κύριο λόγο στην Κούβα αλλά με αναφορές και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Ο Νερούδα ξεκίνησε το βιβλίο έχοντας υπόψη γενικότερα τα προβλήματα των χωρών της Καραϊβικής κατά τη δεκαετία του '50: οικονομική υπανάπτυξη και εξάρτηση, διεφθαρμένες και ξενόδουλες κυβερνήσεις, στρατιωτικές επεμβάσεις, άπειρα κοινωνικά προβλήματα. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ήταν αρχικά το νεοαποικιακό καθεστώς στο Πουέρτο Ρίκο, στο οποίο αφιερώνονται αρκετά ποιήματα, ενώ γίνονται ακόμα αναφορές στη Γουατεμάλα, το Ελ Σαλβαδόρ, τη Βενεζουέλα και τον Παναμά.

Ωστόσο, κι ενώ ο Νερούδα είχε αρχίσει να γράφει τα πρώτα ποιήματα, ο επαναστατικός θρίαμβος στο μεγαλύτερο νησί της Καραϊβικής διεύρυνε τη θεματολογία του, και του "επέβαλε" να υμνήσει την Κουβανική Επανάσταση με ασύγκριτο ενθουσιασμό. Όπως είπε ο ίδιος ο ποιητής σε συνέντευξή του:

Έγραφα κάποια ποιήματα για τη μοίρα των νησιών της Καραϊβικής όταν επήλθε η κουβανική επανάσταση [...] Η ηχηρή επιτυχία [...] άλλαξε εν μέρει την πορεία του βιβλίου.

Φιντέλ Κάστρο και Πάμπλο Νερούδα,
Βενεζουέλα 1959

Στο βιβλίο περιέχεται η παραπάνω ωδή στον Φιντέλ Κάστρο, τον ηγέτη της νικηφόρας επανάστασης. Στο όνομα του χιλιανού λαού, εκφράζεται η ευγνωμοσύνη και η διάθεση υπεράσπισης για την κουβανική επανάσταση. Το ποτήρι κρασί, ως ευχαριστήρια προσφορά, συμβολίζει το αίμα του λαού του Νότου που για αιώνες ήταν υπόδουλος στα ορυχεία -αναφέρονται χαρακτηριστικά τα ορυχεία χαλκού της Κουτσικαμάτα- και έχει υποστεί απάνθρωπη μεταχείριση από τους πιστωτές του. Στις τελευταίες στροφές τονίζεται ότι, οι μεταλλωρύχοι και οι υπόλοιπες εργατικές ομάδες της Χιλής, ελπίζουν μέσω του κουβανικού δρόμου στη θεραπεία των δεινών της τάξης τους, με συλλογικό αγώνα και αλληλεγγύη μεταξύ των λαών.


Παραθέτω στην αρχή της ανάρτησης ολόκληρο το ποίημα στα ισπανικά, μαζί με μια δική μου μεταφραστική απόπειρα στα ελληνικά, καθώς δεν το βρήκα κάπου μεταφρασμένο.

Πηγή: Cubadebate
Συμπληρωματική πηγή: Isla en el canto de un poeta (Vladimir Ferro)
Μεταφραστική απόπειρα ποιήματος: Yannis Tsal

Ένα 10χρονο παιδί τιμά τον Φιντέλ για τα 90α του γενέθλια

Ο Μάρλον Μέντες είναι 10 ετών. Είναι ένα παιδί άτακτο, ανήσυχο, αλλά ξεχωρίζει από τα συνομίλικά του γιατί έχει έναν ηπερήρωα με σάρκα και οστά, χωρίς μανδύες και υπερδυνάμεις. Από τα τρία χρόνια του, όταν πρωτοείδε το Φιντέλ στην τηλεόραση, νιώθει έναν βαθύ θαυμασμό για τον ηγέτη της Επανάστασης, ο οποίος, όπως του εξήγησε η γιαγιά του Μαρία Ελβίρα από τότε, έδωσε στα παιδιά της Κούβας σχολεία και νηπιαγωγία.

Από τότε ο Μάρλον άρχισε μια εργασία που φαίνεται ότι δεν θα εγκαταλείψει: μαζεύει με πολλή φροντίδα και αφοσίωση όποια φωτογραφία ή βιβλίο βρίσκει με το Φιντέλ, και όχι μόνο τα συγκεντρώνει, αλλά και τα εκθέτει στο δωμάτιο του και σε άλλα σημεία ενός σπιτιού όπου μοιάζει να κατοικεί επίσης ο κομαντάντε.

Η Μαρία Ελβίρα έμεινε έκπληκτη βλέποντας τον Μάρλον τόσο μικρό να κρεμάει φωτογραφίες για να φτιάξει "μια γωνιά για το Φιντέλ". Του είπε: "Θα σε βοηθήσω", και τον βοήθησε με φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων και διαβάζοντάς του κείμενα που παρουσίαζαν τον Φιντέλ παιδί και την εξέλιξή του μέχρι τον επαναστάτη. Ομολογεί ότι αυτό που του άρεσε περισσότερο στην αρχή ήταν τα ανέκδοτα για τις σκανδαλιές του Φιντέλ στα παιδικά του χρόνια.

Μόλις έμαθε να διαβάζει ξεκίνησε να ανακαλύπτει και τα κείμενα του, και είναι ήδη αρκετά που έχει διαβάσει από μια ολόκληρη συλλογή που, χάρη στη δημοσιογράφο και συγγραφέα Μάρτα Ρόχας, μεγάλωνε σημαντικά.

"Η Στρατηγική Νίκη" (La victoria estratégica) έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί ήταν το πρώτο που του διάβασε η γιαγιά του και κατέχει ένα αντίτυπο υπογραμμένο από τον Φιντέλ.

Ναι, γιατί ο Μάρλον στα οκτώ του χρόνια τον γνώρισε προσωπικά. Από εκείνη την περίσταση τα θυμάται όλα:

"Μέρες πριν είχαν έρθει δημοσιογράφοι της Cubavisión Internacional για να μου πάρουν συνέντευξη και ο Φιντέλ είδε τη δουλειά. Είπε ότι σε λιγότερο από 72 ώρες ήθελε να με δει και έτσι έγινε. Έφτασα ντυμένος στα χακί γιατί έτσι κυκλοφορούσε πάντα αυτός· με αγκάλιασε, μου έδωσε ένα φιλί, και μιλήσαμε λίγο για όλα. Έτσι πραγματοποίησε αυτός το όνειρο που είχα εγώ από τότε που τον είδα".

 

Για την εκπλήρωση αυτού του ονείρου, μικρός σε ηλικία αλλά με μεγάλη καρδιά, αποφάσισε να κάνει δώρο στον κομαντάντε και στο λαό της Κούβας για τα 90α γενέθλια κάτι ιδιαίτερο. Το σπίτι του άνοιξε τις πόρτες ώστε όλοι να απολαύσουν μια έκθεση που οργάνωσε με πολλή αγάπη, στην οποία εμφανίζεται το ίνδαλμα του σε 400 εικόνες.

Η περίσταση ήταν κατάλληλη, επιπλέον, ώστε η κοινότητα να απολαύσει ένα όμορφο καλλιτεχνικό θέαμα στο οποίο ο Μάρλον αναγνώρισε όσους τον έχουν βοηθήσει σ' αυτή τη δουλειά της συλλογής της φωτογραφικής μνήμης του Φιντέλ. Και η πιο ειδική αναγνωριση ήταν για τον ιστορικό ηγέτη της Επανάστασης.

Αν και δεν υπήρχαν τυπωμένα διπλώματα γι' αυτούς, αυτός ο μικρός φυλάει στο στήθος του την ευγνωμοσύνη προς την οικογένεια: τη γιαγιά του Ελβίρα, τους γονείς του Γουέντι και Γιουσντέλ, και τον αδερφούλη του Αλεχάνδρο, οι οποίοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τον βοηθούσαν πάντα.

Στο τέλος, η τοπική θεατρική ομάδα Los Cuenteros πρόσφερε μια παράσταση για όλους.

Πηγή: Juventud Rebelde