Ο Αλέχο Καρπεντιέρ και το μάμπο στα 100χρονα από τη γέννηση του Πέρες Πράδο

Ο Αλέχο Καρπεντιέρ, όπως και ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ήταν ένας από τους ένθερμους υπερασπιστές του μάμπο του Πέρες Πράδο τη μεγάλη στιγμή που ξεχυνόταν στο μισό κόσμο. Το μάμπο του Πέρες Πράδο σκάει το 1949 με δύο κανονιές: Το ¡Qué rico mambo! και το Mambo No. 5.

Όπως κάθε μουσική που κατακτά τον κόσμο, έχει επίσης συκοφάντες, κρυμμένους πίσω από τις στήλες. Το μάμπο δεν ήταν εξαίρεση. Καταγραφόταν ως χορός ανήθικος, αναξιοπρεπής για μια τίμια δεσποινίδα.

Ο Πέρες Πράδο καταγραφόταν ως μια πραγματική ενσάρκωση του διαβόλου που θα πυρπολούσε τον κόσμο. Ο κουβανός τόλμησε να ερμηνεύσει μια μουσική παρωδώντας τον εθνικό ύμνο του Μεξικού.

Το μάμπο απαγορεύτηκε από κάποια εκκλησιαστικά μέσα, πάνω από όλα το έργο Patricia, ηχογραφημένο με εκκλησιαστικό όργανο. Μετά το χρησιμοποίησαν σαν σάουντρακ της ταινίας Dolce Vita του Φελίνι, ένα πραγματικό διεθνές σκάνδαλο.

Ο Καρπεντιέρ τόλμησε να υπερασπιστεί αυτή τη μουσική το 1951. Πάντα ήταν υπέρμαχος των λαϊκών μουσικών ρευμάτων, έλεγε:

«Φίλε μου, ο λαός δεν κάνει λάθος ποτέ. Και η απόδειξη βρίσκεται στο ότι τα έργα που έχει καθιερώσει από την αρχή έχουν διαρκέσει και έχουν γίνει αθάνατα… Επιπλέον, οι νέοι κάνουν λάθος σε αυτά που αρνούνται, αλλά ποτέ σε αυτά που αποδέχονται.»

Αυτές οι θέσεις του Καρπεντιέρ δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα El Nacional του Καράκας, στις 24 Φλεβάρη του 1951 όπου έγραψε με αποφασιστικότητα:

«Είμαι θιασώτης του μάμπο, εφόσον αυτό το νέο είδος δρα πάνω στην κουβανική χορευτική μουσική ως ερέθισμα, υποχρεώνοντάς την να πάρει νέους δρόμους. Πιστεύω επιπλέον, όπως αυτοί οι πιστοί μουσικοί του μάμπο, που είναι οι Sergiu Celibidache, Tony DeBlois, Abel Vallmitjans και άλλοι, ότι το μάμπο παρουσιάσει κάποια χαρακτηριστικά πολύ αξιόλογα για να ληφθούν υπόψη».

Ο μουσικολόγος από την Αβάνα παρέθεσε τρία σημεία προς υπεράσπιση του μάμπο:

1. Είναι η πρώτη φορά που ένα είδος χορευτικής μουσικής στηρίζεται σε αρμονικές διαδικασίες που ήταν, μέχρι πρόσφατα, το μονοπώλιο συνθετών που χαρακτηρίζονταν «μοντέρνοι» και, για τον ίδιο λόγο, αιφνιδίαζαν ένα μεγάλο κομμάτι του λαού.
2. Υπάρχουν μάμπο αφόρητα, αλλά είναι μιας εξαιρετικής επινόησης, τόσο από άποψη ορχηστρική όσο και από άποψη μελωδική.
3. Ο Πέρες Πράδο, ως χορευτικός πιανίστας, έχει μια σπάνια αίσθηση της ποικιλίας, σπάζοντας με αυτό τον βαρετό μηχανισμό των επαναλήψεων και ρεφρέν που τόσο συνέβαλε στο να «αμπαλάρει» ορισμένα χορευτικά είδη αυτής της εποχής.

Από τις 8 μέχρι 11 Δεκέμβρη, οργανωμένο από τον ερευνητή και δραματουργό Ulises Rodríguez Febles, έλαβε χώρα στο Ματάνσας μεγαλοπρεπές αφιέρωμα στον Πέρες Πράδο και στα 100 χρόνια από τη γέννησή του (11 Δεκέμβρη 1917). Περιλάμβανε ένα ευρύ πρόγραμμα παρουσιάσεων βιβλίων για το μάμπο και τον Πέρες Πράδο και μια σειρά ομιλιών των Sergio Santana, Rosa Marquetti, Radamés Giro, Gloria Torres και του υποφαινόμενου.

Το Ματάνσας είναι η επαρχία γενέτειρα του ντανσόν (μητέρα πολλών κουβανικών ρυθμών) και μαζί με την Αβάνα έφεραν στον κόσμο τη ρούμπα (Άυλη Κληρονομία της Ανθρωπότητας). Στο Ματάνσας γεννήθηκε ο Πέρες Πράδο, Βασιλιάς του Μάμπο· σχηματίστηκε το πιο διάσημο συγκρότημα του κόσμου, La Sonora Matancera και γεννήθηκε ένας από τους αρχιτέκτονες του σύγχρονου σον, ο Αρσένιο Ροντρίγκες.

Την κουβανική λαϊκή μουσική πρέπει να την προστατεύσουμε γιατί είναι η ψυχή της κουβανικής κουλτούρας, όπως είπε ο διανοούμενος Guillermo Rodríguez Rivera.

Πηγή: Το κείμενο του Rafael Lam στη La Jiribilla