Μ. Μισαηλίδης (αριστερά) - Γ. Τσαλαβούτας (δεξιά) |
Σήμερα θα συζητήσουμε για το Πουέρτο Ρίκο, για την ιστορία του, για τις πρόσφατες εξελίξεις στην οικονομία του καθώς και το σαρωτικό χτύπημα του τυφώνα Μαρία πριν 2 ½ μήνες περίπου, με αφορμή το μικρό αυτό βιβλίο του Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα, ιστορικού ηγέτη του αγώνα για την ανεξαρτησία, με τίτλο «Πουέρτο Ρίκο: Η ανεξαρτησία είναι αναγκαιότητα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Pathfinder σε αγγλικά και ισπανικά. Θα γίνει επίσης εκτενής αναφορά στο ζήτημα των πολιτικών κρατουμένων από το Πουέρτο Ρίκο σε φυλακές των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ι. ΓΕΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Το
Πουέρτο Ρίκο είναι νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής, που αποτελείται από το
ομώνυμο νησί, το μικρότερο σε μέγεθος των Μεγάλων Αντιλλών (με έκταση περίπου
όσο η Κύπρος), και αρκετά μικρότερα, με σημαντικότερα τα Βιέκες, Μόνα και
Κουλέμπρα. Έχει πληθυσμό περίπου 3,5 εκατ. κατοίκους, ενώ άλλοι τόσοι περίπου
είναι οι πορτορικάνοι της διασποράς, που στη συντριπτική πλειοψηφία τους ζουν
και εργάζονται στις ΗΠΑ. Το Πουέρτο Ρίκο ήταν ισπανική αποικία από την άφιξη
του Κολόμβου το 1493 μέχρι το 1898, όταν οι Ισπανοί ηττήθηκαν στον
ισπανοαμερικανικό πόλεμο και αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν τις τελευταίες
αποικίες τους, δηλ. την Κούβα, το Πουέρτο Ρίκο και τις Φιλιππίνες.
Από
τότε το Πουέρτο Ρίκο έγινε αποικία των ΗΠΑ. Από το 1917, όταν ψηφίστηκε ο Νόμος Τζόουνς, οι κάτοικοι του Πουέρτο Ρίκο
είναι τυπικά πολίτες των ΗΠΑ, όχι όμως με τα ίδια δικαιώματα. Από το 1952
εγκαινιάστηκε το νέο-αποικιακό καθεστώς του λεγόμενου «Ελεύθερου Συνδεδεμένου Κράτους» (Estado
Libre
Asociado στα
ισπανικά) ή «Κοινοπολιτείας» (Commonwealth of Puerto
Rico
στα αγγλικά), με τις Ηνωμένες
Πολιτείες. Σύμφωνα με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, «είναι μη
ενσωματωμένη περιοχή που ανήκει αλλά δεν αποτελεί τμήμα των Ηνωμένων
Πολιτειών».
Το
Πουέρτο Ρίκο έχει δικό του σύνταγμα και κυβέρνηση, αλλά για τα πιο σημαντικά
ζητήματα –κυρίως σχέσεις με το εξωτερικό- αποφασίζουν το Κογκρέσο και ο
πρόεδρος των ΗΠΑ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το νησιωτικό κράτος να μην μπορεί να
κηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία του. Επίσης οι πολίτες του Πουέρτο Ρίκο δεν
μπορούν να ψηφίσουν στις εκλογές των ΗΠΑ, παρά μόνο αν είναι μόνιμοι κάτοικοι
σε κάποια από τις 50 πολιτείες ή το Διαμέρισμα της Ουάσινγκτον.