Ο Λεονάρδο Παδούρα στον Ιανό

 

Την Τετάρτη 26/6, στις 8.00 μ.μ., ο Λεονάρδο Παδούρα Φουέντες ήταν ο επίσημος προσκεκλημένος στην εκδήλωση του βιβλιοπωλείου Ιανός, στα πλαίσια της σειράς «Συγγραφείς του Κόσμου». Ο δημοφιλής και στην Ελλάδα Kουβανός συγγραφέας μίλησε με τον Ανταίο Χρυσοστομίδη για το τελευταίο του βιβλίο, «Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά», αλλά και για άλλα θέματα. Τη μετάφραση έκανε ο Κώστας Αθανασίου, ο μεταφραστής των βιβλίων του συγγραφέα που έχουν εκδοθεί στα ελληνικά.

Ο Λεονάρδο Παδούρα είπε σχετικά με το πιο πάνω βιβλίο - για το οποίο μεταξύ άλλων τιμήθηκε και με το Athens Prize for Literature 2012 - ότι χρειάστηκε έρευνα 5 ετών και ότι δε θα μπορούσε να το γράψει πριν το '90, όταν άνοιξαν τα αρχεία της ΕΣΣΔ και έγιναν γνωστά πράγματα μέχρι τότε άγνωστα από την ιστορία της χώρας, ιδιαίτερα σχετικά με τη δολοφονία του Τρότσκι. Η πλοκή και οι βασικοί χαρακτήρες ακολουθούν τις ιστορικές πηγές, στο βαθμό που ήταν διαθέσιμες και μπορούσαν να ελεγχθούν. Γι’ αυτό το σκοπό συνεργάστηκε με πολλούς ιστορικούς και ερευνητές στην Ισπανία, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ κ.α. Προϊόν μυθοπλασίας είναι κυρίως η ζωή του Ραμόν Μερκαδέρ μετά τη φυγή του από την Ισπανία, περίοδο για την οποία γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα λόγω καταστροφής των σχετικών αρχείων, πιθανότατα από τον ίδιο το Στάλιν.

Το βιβλίο διηγείται τρεις ιστορίες με αντίστοιχους πρωταγωνιστές, που στο τέλος συνταντόνται. Οι δύο από τους πρωταγωνιστές είναι ιστορικά πρόσωπα (Τρότσκι και Μερκαδέρ), ενώ ο τρίτος, ο Κουβανός Ιβάν είναι ένα θύμα της Ιστορίας. Ο συγγραφέας παραδέχτηκε ότι πέρασε αυτοβιογραφικά στοιχεία στον τελευταίο αυτό ήρωα, και κυρίως τα βιώματα μιας γενιάς νέων – τότε – ανθρώπων που έζησαν πολύ δύσκολα χρόνια κατά τη διάρκεια της λεγόμενης Ειδικής Περιόδου (δεκαετία του ’90, με σοβαρές ελλείψεις σε καύσιμα και τρόφιμα, συνεχείς διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος κλπ). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αναθεωρηθούν πολλά πράγματα προηγουμένως δεδομένα από τους Κουβανούς, να μειωθεί ο ενθουσιασμός των προηγούμενων δεκαετιών και να απομυθοποιηθεί εν μέρει το όραμα της σοσιαλιστικής ουτοπίας που καλλιέργησε η γενιά των κομαντάντε.

Ο Παδούρα αναφέρθηκε αρκετά στην προσωπικότητα του Τρότσκι, τον οποίο στο βιβλίο εμφανίζει αρκετά συμπαθή, ως κυνηγημένο και ηττημένο της Ιστορίας, αν και φυσικά δεν ήταν άμοιρος ευθυνών κατά την περίοδο που κατείχε ηγετικές θέσεις της μπολσεβίκικης επανάστασης. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο συγγραφέας, τελικά ήταν «ένα ακόμα θύμα από τα εκατομμύρια του σταλινισμού». Δυσκολεύτηκε πολύ να βρει πηγές για το ζωή και το έργο του Λέον Τρότσκι στην Κούβα, που μέχρι πρόσφατα υιοθετούσε την επίσημη σοβιετική θέση περί τροτσκισμού, και βασίστηκε περισσότερο σε ρωσικές και αμερικανικές πηγές.


Συμπαθή όμως παρουσιάζει και τον δολοφόνο, τον Ισπανό Ραμόν Μερκαδέρ, που από τα χαρακώματα του Ισπανικού Εμφυλίου βρέθηκε στη Ρωσία για να εκπαιδευτεί ως  πράκτορας της NKVD και να πάει αργότερα στο Μεξικό με τις ταυτότητες του Βέλγου Ζακ Μορνάρ και του καναδού Φρανκ Τζάκσον, με αποστολή να διεισδύσει στο περιβάλλον και να εξοντώσει το αντίπαλο δέος του Στάλιν. Ξεχασμένος, περιφρονημένος και άρρωστος ο Μερκαδέρ ζει τα τελευταία του χρόνια στην Αβάνα, με συντροφιά δύο αριστοκρατικά ρωσικά σκυλιά, αν όχι μετανοημένος σίγουρα όχι περήφανος για την πράξη του. Η μόνη ίσως που παρέμεινε αμετανόητη και περήφανη μέχρι το θάνατό της είναι η μητέρα του, Καριδάδ, ο πιο συγκλονιστικός χαρακτήρας του βιβλίου.

Στο τέλος της εκδήλωσης που διήρκεσε συνολικά περίπου 2 ώρες, ο Λεονάρδο Παδούρα απάντησε σε πολλές ερωτήσεις του κοινού, που γέμισε το café του βιβλιοπωλείου Ιανός, και υπέγραψε βιβλία του.

Θερμές ευχαριστίες στον συνάδελφο μπλογκερ Tsalapeteinos για την παραχώρηση των φωτογραφιών.


Δείτε ακόμα: Παρελθόν χαμένο στην ομίχλη

(για την προηγούμενη επίσκεψη του Λεονάρδο Παδούρα στην Ελλάδα το 2009)